Upotreba riječi ES

 Gramatičke funkcije riječi "Es" 

Upotrebu riječi es možemo razlikovati u četiri gramatičke funkcije: prvo: kao zamjenica, drugo: kao rezervista,  treće: kao korelat i četvrto: kao formalni ili logički subjekat ili objekat.  

Es kao zamjenica

Riječ es može da upućuje na imenicu u jednini srednjeg roda. Ta imenica u rečenici može da bude subjekat u nominativu i objekat u akuzativu. Ovdje govorimo o es kao ličnoj zamjenici. Kao subjekat u nominativu es može stajati na prvoj ili poziciji iza ličnog glagola:  

           - Das Fahrrad gefällt mir. / Mir gefällt das Fahrrad.          
           -> Es gefällt mir. / Mir gefällt es. 

      Kao objekat u akuzativu es može stajati samo u poziciji iza ličnog glagola:

          - Das Fahrrad will er verkaufen. / Er will das Fahrrad verkaufen. 

          -> *Es will er verkaufen. / Er will es verkaufen.

      

       Es kao zamjenica cijele rečenice (sporedne): 

         - Sie hat vor, nach Spanien zu reisen. 

          -> Es hat sie vor. / Sie hat es vor.  

    

      Es kao zamjenica imenskog ili pridjevskog dijela predikativa: 

           - Alle Stühle im diesen Laden waren  nicht billig.

           -> Alle Stühle im diesen Laden waren es nicht.

Es kao rezervista

Oblik es nastupa kao rezervista ili "Platzhalter" u iskaznoj rečenici ispred ličnog glagola.

Zbog toga što ima čistu funkciju prema poziciji i odnosi se na nultu temu, tj. nije subjekat, nije moguće da se es nađe na drugom mjestu a i lični glagol se ne mijenja prema njemu (vidi primjer b).

Kod primjera c vidimo da je moguće da se es nađe i kod pasiva stanja. 

Es kao korelat

Kao korelat zamjenički oblik es upućuje na sporednu subjekatsku ili objekatsku rečenicu. Glagol glavne rečenice sa subjekatskom rečenicom je bezličan glagol ili kopula + pridjev / imenica. Kod objekatske rečenice je tranzitivni glagol.

Korelat kod subjekatske rečenice stoji na prvom mjesto ili mjestu iza glagola, kod objekatskih rečenica je uvijek iza glagola. 

Es kao formalni subjekat ili objekat 

Kod određenog broja glagola se pojavljuje oblik es kao subjekat ili objekat, dok nema nikakvu semantičku vrijednost. 

Kao subjekat može biti na prvoj ili poziciji iza glagola.  Kao objekat samo iza glagola. 

Es kao formalni subjekat nastupa kod glagola bez dopuna. To su glagoli prirodnih pojava (vidi primjer a), kod glagola zvuka ili buke (vidi primjer b), kod kopula glagoli sa pridjevom (vidi primjer c). Es kao formalni subjekat se pojavljuje i kod glagola sa dopunama u dativu i akuzativu (vidi primjer d).

Prevodni ekvivalent u našem jeziku je teško utvrditi. Najbolje je reći da je kod nas riječ "To", ali nema toliko funkcija kao u njemačkom: 

           

             To je koštalo 45 eura. 

             Raduje me to što si došao. 

U našem jeziku kad je u pitanju korelat, imamo druge oblike: tome, toga.